KUBO-KUTXA ARETOARI EGOKITU ZAIZKION ARTISTAK :
Carlos Bunga - Instalazioa
1976, Oporto (Portugal) ,Lisboan bizi da (Portugal)
Carlos Bungak iraupen eskaseko bizi espazioak eraikitzen ditu, arkitektura modernistaren zehaztasun geometrikoa eta auzune pobreen kakofonia inprobisatua aurrez aurre jartzen dituztenak. Artistak arkitekturaren eragin indarrean duen interesak hornitzen du Rafael Moneoren Kursaalen barruan eraiki duen aldi baterako kartoizko egitura, zenbait ebaki estrategikoren bidez zabaldu duena. Geratzen den jatorrizko eraikinaren azalak, aldi berean balio du barrenekoaren eta kanpokoaren marka bezala. Nahiz eta Bungak Gordon Matta-Clark-en anarkitektura metodoak erabili, bere deseraikuntzako estrategiak domestikotasunaren kritika bat adierazten dute, kontingentziaren logika, premia eta materialen hurbiltasuna bateratzen dituena.
Markus Schinwald - BIdeoa
1973, Salzburg (Austria), Vienan bizi da (Austria)
Markus Schinwaldek antzerkiko agertokian ohikoak diren estrategiak hartzen ditu, eta zinematografiaren esparruan erabiltzen. Hori eginez, artistak agertoki-matriz nozioa esploratzen du, arrazionaltasun simetrikoa eta emozioa elkarren gainka jartzen dituen eraikuntza performatibo bat eratuz. Diarios lanean (2003), izadiko irudiak ipintzen ditu Schinwaldek arkitektura erretratuen gainean, 160 zuri-beltzeko diapositiba proiekzio zinemako formatora aldatuz. Filma, fundido ziklo etengabe batean eraikia, ariketa kezkagarria bihurtzen da, amairik gabeko lekualdaketan. Soinu bandan, berriz, truke bat dago gidoi jarraibideak diruditen testu bat irakurtzen duen emakume baten eta poesia eta maitasunezko testu emotibo bat errezitatzen duen gizon baten artean
Anu Pennanen - Bideoa
1975, Kirkkonummi (Finlandia),Helsinkin bizi da (Finlandia)
Anu Pennanenen Monument to the Invisible (2003) eta Windows (2003) lanek proiekzio bikoitz bat osatzen dute, Helsinkiko hiriko paisaia estudioena, Nokia kulturaz bisualki bideratua. Lekuak beren materialtasuna bera baino haruntzago esploratzen dira, arkitektura argi korporatibo baten xehetasunetan txertatuta dauden ikuspegi naturalak dauden inguru bat ilustratzeko: beira eta zementuzko eraikin monumentalen bista panoramikoak, etorkizun den iragan posible bateko hondakinen artean mugitzen den emakume itsu baten makilaren kontra ipiniak ageri dira. Pennanenek, bere instalazioaz mintzatzean, gizabanakoa teknologiaren indar alienatzaileetatik salbatzeko tresna bat dela esan ohi du, indar horiek eraikuntza lekuak mundu fantasmagoriko bihurtzen baitituzte
Eylan Sivan y Michel DKheleifí - Batera egindako "Route 181" filmea.
Eylan Sivan
1964, Haifa (Israel) ,Frantzian bizi da
Michel Kheleifí
Nazaret, 1950 (Palestina), Bruselan bizi da (Belgika)
Eyal Sivan eta Michel Khleifiren Route 181 film dokumentalak (2003) Israel/Palestina muga birtuala ikertzen du, 1947an Nazio Batuen Bereizketa Plangintzak sortu zuena. Eskualde horretako biztanleei zuzenean egindako elkarrizketen bidez, konplexua eta aurpegi askokoa den egoera bat atzematen dute filmaren egileek, hura deskribatzen saiatzen diren ahotsak bezain ugaria. Lekualdaketazko esperientzia konpartitu baten berri ematea da asmoa, hondakin mugikorra bihurtu duten lurralde eztabaidatu bat aztertuz. Leku horiek zuzenean aipatu baino areago, ingurune eraikiak nola eragiten dien, zuzenean, kultura nortasunaren aurrez aurreko eraketei ikertzen du film honek
Laura Horelli - Bideoa
1976, Helsinki (Finlandia),Berlinen bizi da (Alemania)
Laura Horelliren bi kanaleko bideoak Finlandiako plazerezko bidaia itsasontzien industria esploratzen du, Helsinkiko biltegiko itsasontziaren ekoizpenetik hasita bideko portu bateraino, San Joaneraino. Horelliren bideoaren egitura itsasontzien eraikuntza prozesuaren logikaren arabera dago osatua, ontziaren oholtza sortzen duten langileen ikuspuntutik hasi, eta ontzi hori nola bukatzen den zaintzen duten zuzendarienganaino. Gaur egungo turismo industriak hiri eraikuntzaren praktika monumentalagoen eredu bihurtu du itsasontzien langintza. Industria global gero eta zabalago honen estrategiak berak plazer eta askatasunezko espazioak ilusiozko errealitate -espazio guztiz zentralizatu, antolatu eta programatuak- bihurtu dituela azpimarratzen du Horellik
Michael Sailstorfer - Instalazioa
Vilsbiburg, 1979. Munichen bizi da (Alemania).
Michael Sailstorferrek arkitekturaren alkimiarengana duen joerak auzitan jartzen du funtzioaren dinamika historikoa. Artistak xede argi eta praktikoak hartuta bereganatzen ditu objektuak -biltegiak, farolak, autobus geltokiak eta autoak-, eta bestelako formak emanez egituratzen ditu berriz, forma ironikoko bihurrituak eta guztiz disfuntzionalak. Breadboard Construction-Marilyn lanean (2004), Sailstorferrek Pasaiko Ciriza Etxeko arrain biltegi izan zenetik industriako haizegailu abandonatuak, griselak eta egurrezko oholak hartu, eta agertoki hibrido eta ireki bat bihurtzen ditu, garai batean gailu izan ziren horiek muntaia egitura adierazkor gisa azaltzen dituena
Silke Schatz - Marrazkia eta maketak
1967, Celle (Alemania),Kolonian bizi da (Alemania)
Silke Schatzen marrazkiek bere bizitzan eraginkorrak izan diren eraikinak eta lekuak gogorarazten dituzte. Schatzek geruzetan ipintzen ditu, bata bestearen gainean, bikain egindako arkitektura marrazkiak, lekuen beren eta haiekin loturiko esanahi pertsonalak ilustratzen dituen adimen diagramak sortzeko. Today Kalea Foru, Hondarribia, 1985 (2004) eskalako marrazki zabalak, eta hari dagozkion ereduek, Hondarribiako itsasertzeko euskal hirian 1985. urtean gertaturiko guardia zibilen erasoaldi bat gogorarazten diote Schatzi. Schatzen instalazioa leku jakin horren oroitzapen bereziaren eta berea ez den historia eta kultura baten esperientzia kolektiboaren artean mugitzen da.
Vangelis Vlahos - Marrazkiak eta maketak
1971, Atenas (Grezia), Atenasen bizi da.
Vangelis Vlahosek nortasuna eta botere politikoa eraikitzen duten mekanismoak ikertzen ditu, eraikin instituzionaletan eta leku sinbolikoetan islatuak dauden neurrian. Vlahosen eskulturek, ereduek eta marrazki teknikoek enbaxadak eta bulego burokratikoak berregiten dituzte, haien disekzioa egiten dute, arkitektura sinboloak prentsan aurkituriko jarraibideen arabera birsortuz. Manifesta 5erako, oso gora altxatutako eraikinen eta politikaren harremanari buruzko ikerketa bat bideratu du Vlahosek. Mundu osoko etxeorratzek, besteak beste Francoren erregimenaren garaiko Donostiako Atotxa dorreak, inspiratu dioten ereduak eraikitzen ditu. Vlahosen eskulturek totem balioa dute, eta totem horien inguruan mugitzen dira balio nazionalak, baina paperezko eraikuntzak bezain ahulak direlarik, era berean jartzen dute auzitan idealen eta hotsandiko esaldien iraupena.
Geert Goiris - Argazkiak
1971, Bornem (Belgika),Anberesen bizi da (Belgika).
Geert Goirisen argazkiak -ura borborka darien iturri handiak, mendiko ikuspegiak, lur abandonatuak eta Europako iparraldeko panoramak- paisaia bakartuak eta besterenduak dira, izadiaren eta izadia menderatzeko gizakiaren arteko borroka oinarrizkoa seinalatzen dutenak. Usteltzeko, higatzeko eta nahasteko zorian dagoen naturaren edertasuna aipatzen du artistak, paisaia naturala hondakin baten moduan aurkezteko: eraldaketa zikliko etengabea, historiaren eta bilakaeraren artekoa. Irudi hauek, presentzia bitxi batek sorginduak, gero eta artifizialagoa den edertasunaren fede berezko bat adierazten dute.
|
